Kilka zabytkowych obiektów na terenie Gminy Jodłowa poddano prowadzonej pod nadzorem konserwatorskim renowacji w ciągu ostatnich czterech lat.

 

W sumie wydano na renowację zabytków około 1 309 000  zł. - Samorząd znajduje się w czołówce gmin pod względem zaangażowania w ochronę zabytków i dziedzictwa kulturowego – zapewnia wiceminister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotr Żuchowski.

                Przełomowy pod względem wydatków na ochronę zabytków był rok 2010, kiedy to po raz pierwszy od lat na renowację obiektów zabytkowych wydano kwotę  40 tys. zł. W kolejnych latach nakłady rosły, a samorząd znajdował też coraz wyraźniejsze wsparcie w budżecie województwa podkarpackiego, funduszach unijnych, a także budżecie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Wojewódzkiego Urzędu Konserwacji Zabytków.

                W sprawie szczególnego znaczenia i konieczności podejmowania tego rodzaju przedsięwzięć samorząd nie miał wątpliwości od dawna. – Zaniedbane przez lata, ale mające wyjątkową wartość obiekty to często najlepsza wizytówka gminy i utrzymanie ich w odpowiednim stanie wydaje się sprawą konieczną – zaznaczył Robert Mucha, Wójt Gminy Jodłowa.

W kontekście takiej deklaracji nie dziwi, że w gminie Jodłowa w kolejnych latach nakłady na odnowę zabytków rosły sięgając w ubiegłym roku ponad 817 tys. zł . Na liście obiektów, które wskutek polityki samorządu zapisanej w przyjętym przez Radę Gminy programie ochrony zabytków odzyskują w ostatnich latach dawny blask, przeważają obiekty sakralne. Najbardziej spektakularny przykład to kościół pw. Św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Jodłowej. Gruntownej renowacji poddano także  cmentarze z okresu I i II wojny światowej, które poza samorządem nie maja żadnego opiekuna.

                Zakładając, że wsparcie finansowe z zewnątrz będzie możliwe także w tym roku i latach następnych samorząd Gminy Jodłowa chciałyby kontynuować tego rodzaju prace w przyszłości. Planów renowacyjnych na najbliższe lata nie brakuje. - Do zrobienia jest naprawdę sporo. Mimo ograniczonych możliwości trzeba jednak pamiętać także o tym, co decyduje o naszej tożsamości – podsumowuje Wójt Mucha.

                Łączna kwota wydatkowana na zabytki w Gminie Jodłowa  to ponad 1 309 000 zł., ale jak twierdzi Wójt Robert Mucha to jeszcze nie wszystkie środki, które w tym roku zostaną przeznaczone na renowację zabytków w naszej Gminie. Wyróżniający się dorobek obu gmin dostrzegają eksperci.

                Podczas konferencji prasowej , która odbyła się w Machowej gm. Pilzno, Wójt Gminy serdecznie podziękował  wszystkim osobom oraz instytucjom, które w znaczący sposób wspomagają samorządy w pozyskiwaniu środków na ratowanie i konserwację zabytków. Szczególne podziękowania skierował do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, które reprezentował  wiceminister Pan Piotr Żuchowski, parlamentarzystom  w osobach Pani Poseł  Krystyny Skowrońskiej i Pana Posła Jana  Burego. Podziękował również Pani Grażynie Stojak Wojewódzkiemu Podkarpackiemu Konserwatorowi Zabytków w Przemyślu i księdzu proboszczowi Zenonowi Tomasiakowi.

Relację z wizyty można zobaczyć na stronie Internetowej Telewizji iTV Południe pod adresem: http://www.itvpoludnie.pl/wiadomosci/Generalny-Konserwator-Zabytkow-Piotr-Zuchowski-odwiedzil-Jodlowa,1836/

 

 

OPIS ZABYTKÓW:

 

 

Kościół pw. św. Stanisława BM z XVII wieku, zbudowany został między 1670 a 1679 rokiem. Kościół został przebudowany i powiększony w latach 1923-1932. Jest to barokowa, drewniana trójnawowa świątynia, konstrukcji zrębowej, zbudowana na podmurówce z kamienia. Kościół szalowany, kryty blachą. Prezbiterium kościoła jest zamknięte trójbocznie, przy którym od północy znajduje się zakrystia. Prezbiterium i nawa główna nakryte sklepieniami kolebkowo-krzyżowymi, nawy boczne nakryte stropami płaskimi w zakrystii belkowe. Dach dwuspadowy o jednej kalenicy na nim wieżyczka z sygnaturką.Jesienią 2013 r. Parafia pw. Św. Stanisława BM Jodłowej złożyła do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego wniosek na dofinansowanie   IV etapu prac zwianych z  konserwacją zabytkowego kościoła w Jodłowej. Po uzyskaniu pozytywnej oceny merytorycznej wniosek został zakwalifikowany do dofinansowania. Ministerstwo przeznaczyło na zabytek 450 tys. zł.  Dotacja, ta pozwoli na jego dalszy remont . Aby zadanie zostało zrealizowane parafia musi zapewnić wkład własny. O kolejną pulę środków będzie aplikować do  Wojewódzkiego  Konserwatora Zabytków w Przemyślu   i Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego oraz Gminy Jodłowa. 

Remont i konserwacja drewnianego kościoła z XVII w. podzielony został na etapy.
Etap I remont fundamentów i wymiana podwalin wykonano w 2011 r Koszt: 161 803,67zł, dotacja: WPKZ w Przemyślu :80 000,00zł Marszałek Woj. Podk.  80 000,00 złEtap II remont ścian babińca wykonano 2012 roku Koszt zadania 40  698,13 zł, dofinansowanie Marszałek Woj. Podk. 20 000,00zł Gmina Jodłowa 20 000,00złW 2013 r. zakończono etap III, który obejmował remont pozostałych ścian kościoła, części dachu, stropu, stolarki okiennej i drzwiowej instalacji elektrycznej oraz alarmowej. Koszt  zadania 615 496.12, dofinansowanie: MKiDN 500 000,00 zł,  WPKZ w Przemyślu 50 000,00 zł Marszałek Woj. Podk  40 000,00 zł Gmina Jodłowa 10 000,00 zł

 

Zakres prac  w ramach IV etapu:

1)remont dachu i sygnaturki polegający na rozbiórce pokrycia dachowego z blachy i ułożeniu gontu

2)remont schodów, drogi procesyjnej oraz odprowadzenie wód opadowych. W wyniku w/w prac wykonane zostaną nowe schody obłożone kamieniem oraz wokół obiektu zostanie położony kamień łamany.

3)remont dzwonnicy: w ramach prac planuje się rozebranie pokrycia dachowego i pokrycie dachu nową blachą, wykonanie remontu i konserwacji ścian oraz stelaża dzwonów

4)remont kapliczek i ogrodzenia: prace te będą polegały na wykonaniu pokrycia dachowego na kapliczkach, konserwacji ścian kapliczek i murów ogrodzenia oraz wymianie stolarki okiennej i drzwiowej.

Planowane prace obejmują więc całość zespołu kościelnego.Kosztorysowa wartość IV etapu prac wynosi: 1 293 225,40 zł.Jeżeli Parafia nie uzyska odpowiedniej puli środków, zakres prac zostanie zawężony do remontu dalszej części dachu i instalacji odgromowej oraz  odprowadzenia wód opadowych.

 

 

Pomnik powstał w latach 1910-1914. Pierwotnie wystawiono go na  drewnianym podeście , licowanym kamiennymi płytami. Na podeście tym znajdował się postument z masywnym cokołem na którym umieszczono figurę orła z granitową tablicą od strony frontowej: „Pamięci Konstytucji 3 Maja i bitwy racławickiej  Jodłowa 1914.” Do pomnika prowadziły schody ziemne wykończone okładziną kamienną. Z biegiem lat schody te zastąpiono schodami żelbetowymi zlokalizowanymi po prawej stronie pomnika i wydłużono dojście do niego wylewając z prawej strony płytę.

W 2010 r. rozpoczęto prace związane z renowacją zabytkowego pomnika. Zakres prac obejmował: wzmocnienie fundamentów i wykonanie schodów stanowiących dojście do pomnika oraz wykonanie konserwacji rzeźby orła, cokołu, płyty szklanej wraz z jej kopią. Wartość prac opiewała na kwotę  26706zł. Na realizacje zadania Parafia Jodłowa pozyskała środki z Urzędu Marszałkowskiego Woj. Podkarpackiego – 10 000,00zł, Wojewódzkiego Podkarpackiego Konserwatora Zabytków 10 000,00zł Gminy Jodłowa 6 706,00zł

 

Obraz św. Mikołaja  z 1528r. namalowany przez mistrza Andrzeja z Krosna. Obraz ten był czczony w kościółku również o tej samej nazwie na cmentarzu parafialnym w Jodłowej. Od połowy lat 90-tych obraz  przebywał w konserwacji technicznej w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Po ukończeniu prac badawczych i konserwatorskich obraz Św. Mikołaja został oddany do konserwacji artystycznej przywracającej pierwotną świetność i wygląd tego dzieła. Kosztorys prac konserwatorskich prowadzonych w 2011r. obejmował  rekonstrukcję ramy i aplikacji snycerskiej i opiewał na kwotę 6 800,00zł. Na realizacje zadania Parafia Jodłowa pozyskała środki  od Wojewódzkiego Podkarpackiego Konserwatora Zabytków 3 000,00zł i Gminy Jodłowa 3400,00zł

 

CMENTARZ WOJENNY NR 230 DĘBORZYN 

 

Obiekt na którym spoczywa 38 żołnierzy austro-węgierskich i 32 rosyjskich w grobach pojedynczych, projektował Gustav Rossmann – niemiecki architekt z Dusseldorfu . Cmentarz położony jest na stromym brzegu jaru, poniżej szkoły podstawowej. Cmentarz  jest interesujący z co najmniej dwu powodów. Po pierwsze Rossman zastosował tutaj jako materiał na krzyże nagrobne drewno - nigdzie indziej w tym Okręgu nie stosowane; także ogrodzenie wykonano jako odcinki balustrady drewnianej z wkomponowanym motywem krzyża greckiego rozpięte pomiędzy słupkami z kamienia. Wejście na cmentarz wykonano od najbardziej widokowej a zarazem stromej ścinany stoku - w tym celu wybudowano kilkakrotnie załamany ciąg ścieżki wraz z odcinkiem schodków betonowych oraz wzmocniono skarpę murkami oporowymi. Warto obejść cały pagórek na którym znajduje się cmentarz aby zobaczyć z jaką starannością odtworzono między innymi rowki odwadniające. Pomnik tego cmentarza w formie ściany z typowym dla Rossmana betonowym krzyżem .
W płycinie znajduje się tablica inskrypcyjna której treść w wolnym tłumaczeniu brzmi:

"ŚMIERĆ WORAŁA NAS W ZIEMIĘ:
- TERAZ WY ŻNIWUJCIE"

Podczas remontu odtworzono starannie wszystkie elementy cmentarza w tym i tabliczki imienne z których możemy odczytać 28 nazwisk zidentyfikowanych zmarłych oraz dowiedzieć się iż za życia należeli do 30. pułku piechoty ze Lwowa i 30. batalionu strzelców polowych ze Styrii w Austrii zaś polegli głównie w dniach 6-7 maja 1915 r.Wartość kosztorysowa prac konserwatorskich wykonanych w 2010 r. opiewała na kwotę  13 158,94zł  na zadanie otrzymano dofinansowanie  z budżetu państwa: 8 000,00zł, Gmina Jodłowa: 5 158,94

 

 

Cmentarz numer 232

Cmentarz został zaprojektowany przez niemieckiego architekta z Dusseldorfu – Gustava Rossmanna. Znajduje się w miejscu starego cmentarza cholerycznego. Pochowano tu ponad dwustu żołnierzy austro-węgierskich oraz rosyjskich. W centrum znajduje się betonowy postument z drewnianym krzyżem. Oryginalna tablica inskrypcyjna nie zachowała się. Zamiast niej mieszkańcy umieścili w 1984 roku tablicę upamiętniającą Jodłowian zmarłych na epidemię cholery w 1855 r. Na cmentarzu znajdują się trzy duże betonowe nagrobki oraz żeliwne krzyże nagrobne.Cmentarz wyremontowano w 2002 koszt 20 000,00zł

 

 

Pomnik dla uczczenia 5 żołnierzy Armii Krajowej poległych 19.08.1944r. podczas walk partyzantów z okupantem w Dębowej. Znajduje się na skrzyżowaniu dróg Jodłowa – Czermna. Pomnik wybudowano w roku 1946r.Pomnik wyremontowano w 2009r zakres prac obejmował: renowacja pomnika , zmiana nawierzchni utwardzonej  przy pomniku , odnowienie ogrodzenia wprowadzenie zieleni izolacyjnej. Koszt zadania 29 995,24 zł. Dofinansowanie z Budżetu Państwa – 10 000,00 zł,  Gmina Jodłowa -19 995,24 zł.